Een week vol contrasten...

Hoera, einde van de eerste week gehaald! Als er een ding is waar we het over eens zijn hier in huis dan is het wel dit: we hebben precies maanden doorgemaakt in deze eerste week. Niet noodzakelijk omdat het zo hard of moeilijk was, maar gewoon al omdat we zo veel beleefden, zo veel nieuwe mensen, plaatsen, feiten en procedures leerden kennen en zoveel dingen moesten zien te onthouden. Het moet echt grappig geweest zijn om ons 's avonds rond de tafel te zien zitten: uitgeteld, niet meer in staat goed te denken of een correcte Engelse zin te formuleren, en de staat bereikt dat gewoon alles grappig wordt en aanleiding geeft tot lachsalvo's. Je hoort het al: een heel intense, interressante, boordevolle en diverse week, waarin de contrasten haast niet groter konden zijn.

De volgende ervaring van deze morgen verbeeldt dit contrast erg goed denk ik. Op de bus onderweg naar het werk kom ik voorbij het Arndale shoppingcenter (werkelijk gigantisch groot), waar zich een merkwaardig fenomeen afspeelde: voor de deuren had zich al een rij van (ik overdrijf niet!) ongeveer 2 km gevormd! 2 km mensen die stonden aan te schuiven voor de nieuwe IPhone, we waren geschokt toen we dat hoorden... Als je weet dat 40 % van de kinderen in Manchester in armoede leven, en als je de verhalen hoort en ziet die wij dagelijks op het werk ervaren, is dit gewoon onbegrijpelijk. Nauwelijks een uur later zat ik aan tafel met een dakloze vrouw, amper 3 jaar ouder dan mij, zonder verblijfplaats, familie, job of geld, enkel een rugzak met al haar spulletjes met zich meedragend. Het zijn voor mij niet langer cijfers en statistieken, maar harde en levende realiteit. En geloof mij, dat verandert veel en doet je echt nadenken. 

Het is moeilijk te geloven dat in een dermate welgesteld land, met een relatief goed ontwikkelde economie (de 3e grootste van Europa) toch zoveel armoede is (het 8e hoogste percentage van Europa!). Het is net die kloof die het probleem vormt. Mijn collega's zeggen het zelf: tot op het moment dat ze in deze organisatie begonnen te werken, hadden ze zelf geen besef van deze toestanden in hun eigen stad. En zo leven vandaag nog veel inwoners in onwetendheid. Zolang je een goede job hebt, in de betere buurten woont, je eigen vriendenkring hebt, kom je niet met deze toestnanden in aanraking. Dan kan ik alleen maar denken: bedankt dat ik dit mag meemaken!

Een tweede contrast betreft mijn 2 werkplaatsen. Ik werk 3 dagen voor Boaz Trust en 2 dagen voor The Big Issue. Wederom ervoer ik een enorm verschil tussen beide organisaties: een verschil in doelpubliek, manier van werken, inspiratie en niet in het minst in sfeer en ontvangst. Deze laatste hebben mij met aamtal moeilijkheden geconfronteerd, waardoor ik echter wel het belang van de hartelijkheid en verwelkoming heb ontdekt, en aan den lijve ondervonden. Misschien eerst even een woordje uitleg over beide organisaties.

"The Boaz Trust is a Christian organisation serving destitute asylum seekers in Greater Manchester. We provide accommodation, as well as food and other essentials, to those who are unable to access support from anywhere else. We also provide advocacy and pastoral support, and campaign on a local and national level for justice in asylum legislation."

Zoals jullie hier kunnen lezen zet Boaz Trust (verwijzend naar het boek Ruth uit het Oude Testament, zeker het lezen waard als je dit wat beter wil begrijpen!) zich in voor asielzoekers die zich in een situatie van destitution (armoede, dakloos, ...) bevinden. Dit betekent dat het vaak gaat om mensen van wie de asielaanvraag werd geweigerd, zodat ze geen enkel recht hebben op opvang of sociale steun en eigenlijk buiten het systeem vallen. Terugkeren naar hun land van oorsprong is geen optie, omdat daar hun leven nog meer in gevaar is, meestal om politieke redenen (meestal gaat het om landen als Eritrea, Congo, Ivoorkust, ...) De asielprocedure is hier ongelooflijk ingewikkeld, en sinds enkele jaren serieus verstrengd, zodat vele aanvragen onterecht worden geweigerd. Deze mensen, die in hun eigen land al traumatische ervaringen hebben opgelopen, komen dan hier wederom in een hen vijandige omgeving terecht, en leven vaak tot een aantal jaren op de dool, slapend daar waar hen een tijdelijke plaats wordt aangeboden. Vrouwen zijn hierin de meest kwetsbare groep, omwille van culturele opvattingen uit hun eigen land, en de vreselijke dingen die ze in hun thuisland hebben moeten ondergaan. Ze komen hier werkelijk gebroken, getraumatiseerd, en ontdaan van elke eigenwaarde aan. Geloof mij, wat ik hier schrijf is geen boekenwijsheid, maar reflecties uit mijn ontmoetingen van deze week. 

Wat Boaz nu zo bijzonder maakt voor mij is de sfeer waarin ze werken. Hun belangrijkste doel is mensen hun eigenwaarde teruggeven, hen begeleiden doorheen de aanvraagprocedure om hun eigen leven terug op te bouwen. En de belangrijkste manier waarop ze dat doen is door gewoon een sfeer te creeeren waarin ze zich welkom voelen, waarin elke bezoeker op het bureau een warm en menselijk onthaal krijgt, waardoor hij of zij zich gesteund voelt, en tenminste het gevoel krijgt dat er iemand is die om hen geeft. En geloof mij, het werkt! Het geweldige aan het JVC-programma is namelijk, zo heb ik zelf beseft, dat ik zelf ook een beetje de ervaring van vreemdeling meemaak. Het is natuurlijk niet te vergelijken, ik hoef niet te vluchten, weet dat ik alles zal krijgen wat ik nodig heb enzovoort, maar ervaar wel wat het is om in een volledig onbekende omgeving aan te komen. En het ontvangst dat ik kreeg in Boaz, en de manier waarop ze mijn aanwezigheid apprecieren, was daarin deze week een groot lichtpuntje voor mij.  

Het werd het des te maar toen ik in The Big Issue aankwam, en een volledig andere ervaring opdeed. Hoewel ook deze mensen fantastisch werk doen, besefte ik plots dat een warme en welkome sfeer niet iets vanzelsprekend is. Het is iets waar je aan moet werken, en dat je zelf in handen hebt. In heel kleine dingen, maar die misschien wel belangrijker zijn dan alle administratieve rompslomp. Wederom eem harde leerschool, echt waar niets moeilijker dan je overbodig en onzichtbaar te voelen, maar wel zinvol denk ik. Een oproep aan mezelf om te werken aan een hartelijke, ontvankelijke en waarderende houding ten aanzien van medemensen. Nu weet ik hoe hartverwarmend dat kan zijn, hoe dat het verschil kan maken, hoe dat je meer mens maakt...

Tot binnenkort!

Benedicte